Hà mã được xem là loài thú có vú lớn nhất sống trên cạn. Tuy thân hình to lớn, kích thước cơ thể khổng lồ nhưng chúng cũng có những điểm rất thú vị hài hước mà có lẽ nhiều bạn chưa biết. Thậm chí hiện nay loài vật này đang có nguy cơ tuyệt chủng cần được bảo tồn. Hãy cùng nhau khám phá những điều thú vị về loài động vật này nhé.
Khái quát về loài hà mã
Hà mã ( tên khoa học Hippopotamidae) là một loài động vật có kích thước lớn, ăn cỏ sống ở châu Phi Hạ Sahara. Đây cũng là một trong hai loài còn sinh tồn của họ sinh vật này. Loài còn lại chính là hà mã lùn. Chúng còn được biết đến với loại thú có vú trên cạn lớn nhất, động vật thuộc họ quốc móng chắn nặng nhất dù chúng thấp nhiều so với hươu cao cổ.
Hà mã được phân loại là Artiodactyla tuy nhưng các nghiên cứu sinh học đã dùng phân tử hiện đại và phát hiện ra rằng nó thực sự có họ hàng với cá voi và cá heo. Vì vậy, một số học giả đã ủng hộ quan điểm và cho rằng chúng là sự kết hợp của Cetaceans và Artiodactyla và chúng được gọi là Cetacea Artiodactyla.
Tổ tiên chung của cá voi và hà mã chính là loài bán thủy sinh đã xuất hiện cách đây 60 triệu năm. Khoảng 54 triệu năm trước, các loài động vật nguyên thủy đó đã tách ra, mở rộng môi trường sống ra khu vực khác (nước mặn) và trở thành tổ tiên của các loài cá voi và cá heo.
Nhóm còn lại thì quyết định ở lại và sống ở môi trường nước ngọt. Vào cuối kỷ Pliocen 2,6 triệu năm trước, tất cả các loài Anthracotherium đã bị tuyệt chủng chỉ còn lại là chúng tồn tại và sống cho đến bây giờ.
Vì sao hà mã lại thích sống dưới nước?
Đầu tiên là do hà mã phải uống thật nhiều nước mỗi ngày. Một đặc điểm khác giữa bộ máy tiêu hóa của nó và các loài có móng guốc là ruột kết rất ngắn và không có manh tràng – bộ phận có tác dụng hấp thụ nước. Điều đó làm cho việc hấp thụ nước của nó rất khó khăn. Lượng nước trong phân mà chúng thải ra lên đến hơn 90%.
Thứ hai, da của hà mã rất mỏng, nhạy cảm và dễ bị tổn thương, nứt nẻ khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Để thích nghi với việc sống dưới nước, da của nó đã được tiến hóa hơn cho phù hợp : toàn thân nhẵn, không có lông để giảm sức cản khi ở trong nước. Thế nên da rất nhạy cảm đặc biệt là với cái nắng của Châu Phi do vậy chúng cần ngâm mình trong nước để giữ cho da không bị khô.
Khi hà mã đi ra khỏi khi ngâm mình trong nước ở một thời gian dài, bề mặt da của nó lúc ấy sẽ tiết ra một chất lỏng màu đỏ được gọi là “máu mồ hôi”. Trên thực tế, chất lỏng này chẳng phải là mồ hôi cũng chẳng phải máu, nó chỉ có màu đỏ vì chứa sắc tố axit. Chất đỏ này có tác dụng như một loại kem chống nắng, kem dưỡng ẩm và thuốc kháng sinh để bảo vệ da của chúng.
Những đặc điểm cơ thể của hà mã
Hà mã có thân mình tròn trịa, gần như là da nhẵn không lông lớp da của nó rất dày có thể lên đến 6cm . Tuy nhiên da của chúng rts mỏng và nhạy cảm nên cần được ngâm nước. Cái miệng và bộ hàm của chúng rất lớn, hai đôi chân ngắn và kích cỡ to lớn. Nó cũng là một trong những loài thú đi bằng bốn chân lớn nhất.
Về kích thước, chúng là loài động vật rất to và là loài động vật có vú sống trên cạn lớn thứ ba ( chỉ sau voi và tê giác trắng ).Chúng có thể đạt chiều dài cơ thể từ 3,3m đến 5m và có thể cao tới 1,6 m (tính tới vai). Con cái nặng trung bình khoảng 1.400 kg, trong khi thì con đực nặng từ 1.600 đến 4.500 kg. Dù 4 chân của chúng to, ngắn, bè bè nhưng tốc độ chạy của nó lên tới 30km/h ở những khoảng ngắn.
Các loại hà mã hiện nay
Trước đây loài vật này là loại khá đa dạng về giống loài và số lượng. Tuy nhiên ngày nay do nạn săn bắn, buôn bán động vật, hoạt động hủy hoại làm ô nhiễm môi trường của con người đã làm cho động vật nói chung và hà mã nói riêng dần bị tuyệt chủng. Hiện nay còn duy nhất 2 cá thể còn tồn tại là họ Hippopotamidae và họ hà mã lùn.
Hà mã lùn là một loài có dáng nhỏ, xuất phát từ những khu rừng và đầm lầy Tây Phi, chủ yếu ở Liberia và một số quần thể nhỏ Bờ Biển Ngà. Loài này thường hoạt động về ban đêm sống một cách ẩn dật. Nó là một trong hai loài còn tồn tại trong họ Hippopotamidae ; thuộc giống lớn, vóc dáng to hơn 2-3 lần loài hà mã lùn. Những điều thú vị về hà mã liệu bạn có biết
Dưới đây là những điều thú vị về loài động vật ấy mà có thể khiến nhiều người phải bất ngờ.
Chúng không hề biết bơi như chúng ta vẫn nghĩ?
Dù dành phần lớn cuộc đời ở dưới nước nhưng có lẽ bạn sẽ không ngờ rằng hà mã không biết bơi. Tất cả bọn chúng chỉ đang phi nước đại trên mặt nước mà thôi. Ở loài vật này đã phát triển một hệ thống tự động đưa đầu lên trên mặt nước để hít thở. Chúng sẽ trồi lên mặt nước từ 4-5 phút một lần để hít thở rồi lại trở lại nước. và bọn nó ở trong nước cả ngày chỉ để ngủ.
Hà mã có cái đầu và miệng khổng lồ
Thoạt đầu lúc mới nhìn có lẽ bạn không nhận ra cái đầu của hà mã to như thế nào. Bạn có bất ngờ nếu phần đầu của nó chiếm khoảng 35% trọng lượng cơ thể của nó? Mỗi chiếc ngà của nó nặng tới khoảng 6,6 pound (gần 3kg). Thậm chí, khi ngoác miệng rộng hết cỡ có thể lên đến 150 độ.
Hà mã có phải là một trong những loài động vật nguy hiểm nhất hành tinh ?
Mỗi năm có khoảng 500 người chết mỗi năm ở châu Phi do bị hà mã tấn công. Tuy bề ngoài có chúng có vẻ chậm chạp,hiền lành nhưng chính vì thế mà chúng ta đã nghĩ sai về chúng. Chúng rất hung tợn và khó đoán. Vì vậy mọi người nên hết sức cẩn trọng khi lại gần hoặc tiếp xúc với chúng.
Vào năm 2014, mười hai trẻ em và một người lớn đã bị hà mã tấn công khi đang trên thuyền băng qua sông Niger. Thậm chí ngay cả những con được nuôi nấng và chăm sóc từ nhỏ cũng có thể giết người chủ của mình bất cứ lúc nào, Cụ thể là tai nạn của một người nông dân ở Nam Phi bị chính con vật nuôi mình thương yêu và chăm sóc 6 năm trời giết chết bằng cách moi ruột cho đến chết
Con hà mã già nhất thế giới khi sống đến 65 năm tuổi
Chúng có tuổi thọ trung bình từ 40 – 50 năm. Tuy nhiên, hai con hà mã sau đây được biết đến nhiều hơn trên thế giới đã sống vượt quá con số đó. Con đầu tiên có tên là Donna, ở vườn thú Mesker Park ở Evansville, Indiana, Hoa Kỳ. Nó qua đời vào năm 2012 khi nó đã 61 tuổi.
Một con khác sống ở Vườn thú Manila, Philippines, nó thường được gọi là Bertha. Nó đã sống trong vườn thú từ năm 1959 khi vườn thú vừa mở cửa. Vào năm 2017 Bertha qua đời khi nó khoảng 65 tuổi. Đó là 2 minh chứng cho thấy loài vật này là loài có tuổi thọ rất cao.
Hà mã tiêu thụ lượng thức ăn khổng lồ mỗi ngày
Một con hà mã trưởng thành có thể tiêu thụ từ 15 – 40 kg cỏ một ngày.Chúng thường có thói quen ngâm mình trong nước hoặc trong vũng bùn vào ban ngày và ban đêm mới lên bờ đi gặm cỏ. Một con thông thường sẽ cần lượng thức ăn bằng 1,5% cân nặng tức khoảng từ 15 đến 40 kg cỏ mỗi ngày .
Đời sống của loài Hà mã
Đây là loài đa thê bởi một con hà mã đực có thể có tới 200 thê thiếp. Tuy nhiên một đàn thông thường của nó chỉ có khoảng từ 7 đến 15 con. Tuy chúng sinh con dưới nước nhưng con của chúng sau khi sinh ra lại không hề biết bơi. Đó cũng là lý do con mẹ phải cho con trên bờ khi vừa sinh xong.
Những con hà mã đực thường sống không hòa đồng với nhau, chúng có thể có sự tranh chấp giữa bố và con trai. Trong khi có con cái thường rất và yêu quý con của mình. Thậm chí chúng còn tỏ ra tức giận, hung giữ để bảo vệ khi con gặp nguy hiểm.
Tuy chưa vào sách đỏ nhưng hà mã thuộc diện sắp nguy cấp bởi vì sao?
Gần đây, 10 nước Tây Phi đã đưa ra đề xuất đưa loài vật này vào danh sách những loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất trên thế giới cần được bảo vệ. Bởi hiện quần thể loài động vật này đã bị suy giảm nghiêm trọng do khủng hoảng khí hậu, nạn săn bắn trộm và buôn bán ngà.
Nếu như voi được săn bắt để lấy ngà, tê giác bị giết chết lấy sừng thì bây giờ đây hà mã lại là đối tượng bị lấy đi hàm răng. Hiện trạng diễn ra ngày càng nhiều . Không dễ để lấy ngà một con voi vì voi là động vật trong danh sách cần được bảo tồn ở khắp thế giới. Nếu bị phát hiện tiêu thụ mua bán ngà voi thì sẽ có quy định xử phạt rõ ràng. Do đó việc buôn lậu ngà voi giờ đây trở nên khó khăn ở khắp thế giới.
Không những voi đang phải chịu sự săn bắn của loài người vì những chiếc ngà mà giờ đây, cả những con hà mã cũng đang có nguy cơ tuyệt chủng cao . Theo một cuộc nghiên cứu gần đây cho thấy, chúng đã được dự đoán có nguy cơ biến mất vào khoảng 100 năm nữa mà lý do là từ mục đích thương mại của con người.
Tuy nhiên, răng của chúng lại là một câu chuyện khác. Răng của nó thường được bán với giá rẻ hơn ngà voi và rẻ hơn sừng tê giác lại không nằm trong danh sách ưu tiên bảo tồn của các tổ chức trên thế giới. Chính vì thế, chúng càng bị săn bắt và răng càng được săn lùng nhiều hơn.
Lời kết
Hà mã có lẽ một loài vật thú vị, khó hiểu nhất thế giới. Đừng vội đánh giá chúng qua vẻ bề ngoài có phần chậm chạp ấy. Tuy có thân hình to lớn, chậm chạp nhưng nó cũng là một loài động vật cực kỳ nguy hiểm. Và một điều đáng buồn là loài động vật ấy đang có nguy cơ tuyệt chủng vì con người. Hãy cùng nâng cao ý thức để bảo vệ hà mã nói riêng và các loài động vật nói chung.
